چرا برخی افراد زودتر از دیگران پیر می شوند، حتی با سبک زندگی سالم؟ - وبلاگ سحر وب

به گزارش وبلاگ سحر وب، چرا بعضی افراد زودتر از دیگران پیر می شوند، حتی با سبک زندگی سالم؟ این سوالی است که دانشمندان سال ها در پی پاسخ آن بوده اند. بعضی افراد با وجود داشتن تغذیه مناسب، ورزش منظم و پرهیز از عادت های ناسالم، نشانه های پیری زودرس مانند چین وچروک، افتادگی پوست و کاهش انرژی را تجربه می نمایند. پژوهش ها نشان داده اند که عوامل ژنتیکی، استرس مزمن، تأثیرات محیطی و حتی ویژگی های شخصیتی می توانند نقش مهمی در سرعت پیری داشته باشند. بعلاوه، بعضی بیماری های خاموش و فرآیندهای التهابی در بدن می توانند باعث شوند که فرد زودتر از سن واقعی خود به نظر برسد. در بعضی موارد، اختلال در ترمیم DNA و کوتاه شدن تلومرها، که وظیفه محافظت از سلول ها را دارند، روند پیری را تسریع می نماید. این موضوع نشان می دهد که داشتن سبک زندگی سالم تنها یکی از عوامل مهم برای جلوگیری از پیری زودرس است، اما کافی نیست.

در ادامه، 10 دانستنی علمی درباره علل پیری زودرس در بعضی افراد، حتی با وجود سبک زندگی سالم را آنالیز می کنیم.

1- ژنتیک می تواند سرعت پیری را در بعضی افراد افزایش دهد

یکی از مهم ترین عواملی که می تواند باعث گردد بعضی افراد زودتر از دیگران پیر شوند، ویژگی های ژنتیکی آن ها است. ژن ها در معین سرعت کاهش کلاژن و الاستین، طول تلومرها و عملکرد سیستم ایمنی بدن نقش حیاتی دارند. افرادی که سابقه خانوادگی پیری زودرس دارند، بیشتر در معرض کاهش انعطاف پذیری پوست، چین وچروک و مسائل مرتبط با افزایش سن هستند. مطالعات نشان داده اند که ژن های مرتبط با استرس اکسیداتیو و التهاب می توانند بر روند پیری تأثیر بگذارند. بعلاوه، بعضی افراد به طور ژنتیکی دارای تلومرهای کوتاه تر هستند، که باعث کاهش سرعت ترمیم سلولی و افزایش علائم پیری زودرس می گردد. درحالی که نمی توان ژنتیک را تغییر داد، اما مدیریت استرس، مصرف آنتی اکسیدان ها و حفظ یک سبک زندگی متعادل می تواند اثرات منفی ژنتیک را کاهش دهد.

2- استرس مزمن و اضطراب می توانند پیری را تسریع نمایند

حتی اگر فردی رژیم غذایی سالمی داشته باشد و ورزش کند، استرس مزمن می تواند اثرات منفی شدیدی بر روند پیری داشته باشد. استرس بیش از حد موجب افزایش سطح هورمون کورتیزول در بدن می گردد که باعث التهاب، آسیب به سلول ها و تخریب ساختار کلاژن پوست می گردد. افرادی که دائماً تحت فشار روانی هستند، بیشتر دچار چین وچروک، کاهش کیفیت خواب و کاهش عملکرد سیستم ایمنی می شوند. تحقیقات نشان داده اند که زندگی در شرایط استرس زا می تواند باعث کوتاه شدن تلومرها گردد که نقش مهمی در محافظت از DNA و تأخیر در پیری دارند. بعلاوه، افرادی که اضطراب بالایی دارند، بیشتر در معرض اختلالات خواب، افزایش التهابات بدن و کاهش فراوری هورمون های ضدپیری مانند ملاتونین و هورمون رشد هستند.

3- التهاب های پنهان در بدن می توانند روند پیری را تسریع نمایند

بسیاری از افراد که به ظاهر سالم هستند، ممکن است دچار التهاب های مزمن و پنهان در بدن باشند که باعث پیری زودرس می گردد. این نوع التهاب ها که به آن ها التهاب سطح پایین (Chronic Low-grade Inflammation) گفته می گردد، بدون علائم تعیین هستند اما می توانند به سلول های بدن آسیب برسانند. رژیم های غذایی حاوی قندهای فرآوری شده، چربی های ناسالم و مواد افزودنی شیمیایی می توانند موجب افزایش این نوع التهاب ها شوند، حتی اگر فرد سبک زندگی سالمی داشته باشد. بعلاوه، اختلال در عملکرد روده و عدم تعادل در باکتری های مفید دستگاه گوارش می تواند منجر به افزایش التهاب در سراسر بدن گردد. یکی از نشانه های این مشکل احساس خستگی دائمی، مسائل پوستی و کاهش انرژی با افزایش سن است.

4- قرار گرفتن در معرض آلودگی و سموم محیطی می تواند پیری را تسریع کند

حتی اگر فردی سبک زندگی سالمی داشته باشد، اما در محیط های آلوده زندگی کند، ممکن است سریع تر از دیگران پیر گردد. قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا، فلزات سنگین، مواد شیمیایی و اشعه UV می تواند باعث تخریب سلول های پوستی و تسریع پیری گردد. رادیکال های آزاد فراوریشده به وسیله آلودگی هوا باعث تجزیه کلاژن و الاستین در پوست شده و منجر به چین وچروک زودرس می شوند. بعلاوه، زندگی در شهرهای صنعتی و قرار گرفتن مداوم در معرض مواد شیمیایی مانند دود سیگار و آلاینده های محیطی، سطح استرس اکسیداتیو در بدن را افزایش می دهد. برای کاهش این اثرات، مصرف آنتی اکسیدان ها، استفاده از کرم های ضدآفتاب و کاهش قرارگیری در معرض آلاینده ها توصیه می گردد.

5- کیفیت خواب پایین می تواند حتی در افراد سالم باعث پیری زودرس گردد

یکی از مهم ترین عواملی که می تواند روند پیری را تسریع کند، خواب ناکافی یا بی کیفیت است. بدن هنگام خواب، فرایندهای ترمیمی خود را انجام داده و سلول های آسیب دیده را بازسازی می نماید. کمبود خواب باعث افزایش سطح کورتیزول، کاهش فراوری کلاژن و افزایش چین وچروک های پوستی می گردد. بعلاوه، افرادی که دچار بی خوابی مزمن هستند، بیشتر در معرض التهاب های داخلی، ضعف سیستم ایمنی و کاهش عملکرد ذهنی قرار دارند. تحقیقات نشان داده اند که خواب کمتر از 6 ساعت در شب می تواند باعث افزایش رادیکال های آزاد در بدن شده و فرآیند پیری را تسریع کند. بنابراین، داشتن خواب باکیفیت و به میزان کافی یکی از مهم ترین راهکارهای حفظ جوانی و کاهش سرعت پیری است.

6- تغییرات هورمونی می توانند روند پیری را تسریع نمایند

یکی از عواملی که می تواند باعث پیری زودرس در بعضی افراد گردد، عدم تعادل در هورمون های کلیدی بدن است. کاهش فراوری هورمون رشد، استروژن، تستوسترون و ملاتونین می تواند باعث کاهش انرژی، تحلیل عضلات و افزایش چین وچروک های پوستی گردد. در زنان، کاهش سطح استروژن پس از یائسگی باعث کاهش فراوری کلاژن و افتادگی پوست می گردد. در مردان، کاهش تستوسترون می تواند باعث کاهش متابولیسم، افزایش چربی بدن و کاهش سطح انرژی گردد. بعلاوه، افرادی که دچار کم کاری تیروئید هستند، اغلب دچار پوست خشک، کم انرژی بودن و افزایش چین وچروک می شوند. تنظیم هورمون های بدن با تغذیه مناسب، کاهش استرس و فعالیت های فیزیکی متعادل می تواند به کاهش روند پیری یاری کند.

7- بعضی داروها می توانند روند پیری را تسریع نمایند

مصرف طولانی مدت بعضی داروها می تواند اثرات جانبی داشته باشد که منجر به پیری زودرس گردد. داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها (استروئیدهای ضدالتهابی)، داروهای ضدافسردگی و بعضی داروهای فشار خون می توانند باعث خشکی پوست، کاهش الاستیسیته و تحلیل عضلات شوند. بعضی از داروها متابولیسم بدن را کند می نمایند و باعث افزایش وزن و کاهش سطح انرژی می شوند. بعلاوه، بعضی داروهای ضدآکنه و رتینوئیدها در بلندمدت می توانند حساسیت پوست را به نور خورشید افزایش داده و موجب پیری زودرس شوند. در چنین مواردی، مشورت با پزشک و جایگزین کردن داروهای ملایم تر می تواند به کاهش این اثرات یاری کند.

8- قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آبی می تواند پیری پوست را افزایش دهد

تحقیقات اخیر نشان داده اند که نور آبی منتشرشده از صفحه نمایش گوشی های هوشمند، تبلت ها و کامپیوترها می تواند تأثیرات منفی بر سلامت پوست داشته باشد. این نوع نور می تواند باعث استرس اکسیداتیو شده و روند پیری پوست را تسریع کند. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور آبی می تواند به تجزیه کلاژن و افزایش چین وچروک های زودرس منجر گردد. بعلاوه، تحقیقات نشان داده اند که نور آبی می تواند چرخه خواب را مختل کند و باعث کاهش فراوری ملاتونین، که یک هورمون ضدپیری است، گردد. استفاده از فیلترهای نور آبی، محدود کردن استفاده از وسایل الکترونیکی در شب و استفاده از کرم های حاوی آنتی اکسیدان می تواند به کاهش این اثرات یاری کند.

9- کمبود ویتامین ها و مواد معدنی می تواند نقش مهمی در پیری زودرس داشته باشد

بعضی از ویتامین ها و مواد معدنی برای حفظ سلامت پوست، کاهش التهاب و جلوگیری از پیری ضروری هستند. کمبود ویتامین C می تواند باعث کاهش فراوری کلاژن شده و پوست را مستعد چین وچروک کند. بعلاوه، کمبود ویتامین E و اسیدهای چرب امگا 3 می تواند باعث خشکی و کاهش انعطاف پذیری پوست گردد. کمبود روی می تواند منجر به کاهش توانایی بدن در ترمیم بافت ها و کند شدن بازسازی سلولی گردد. تحقیقات نشان داده اند که افرادی که دچار کمبود آنتی اکسیدان هایی مانند سلنیوم و کوآنزیم Q10 هستند، بیشتر در معرض استرس اکسیداتیو و پیری زودرس قرار دارند. داشتن رژیم غذایی متعادل شامل سبزیجات، مغزها، ماهی و مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان می تواند به کاهش این اثرات یاری کند.

10- کیفیت روابط اجتماعی می تواند بر سرعت پیری تأثیر بگذارد

مطالعات نشان داده اند که افرادی که دارای ارتباطات اجتماعی قوی و حمایت عاطفی مناسبی هستند، نسبت به افرادی که احساس تنهایی می نمایند، کمتر دچار پیری زودرس می شوند. تنهایی و انزوا می توانند باعث افزایش سطح استرس، افسردگی و افزایش سطح کورتیزول شوند که روند پیری را تسریع می نماید. برعکس، افرادی که روابط اجتماعی سالم و فعال دارند، معمولاً سطح استرس کمتری دارند و سیستم ایمنی قوی تری دارند. بعلاوه، تعاملات اجتماعی مثبت می توانند باعث افزایش ترشح هورمون هایی مانند اکسی توسین شوند که به کاهش التهاب و بهبود عملکرد سیستم ایمنی یاری می نمایند. در نتیجه، داشتن روابط محبت آمیز و خانوادگی پایدار می تواند به حفظ سلامت جسمی و ذهنی یاری نموده و از پیری زودرس جلوگیری کند.