بورس؛ کدام سهام از شاخص بازار سبقت گرفت؟

به گزارش وبلاگ سحر وب، کمی بیش از 100 روز از سال 99 می گذرد و در همین مدت نماگر اصلی بورس تهران با رشد 215 درصدی همراه شده است. بازده قابل توجهی که در نیم قرن تاریخ فعالیت بازار سهام نظیری برای آن نمی توان یافت. نکته قابل توجه در نوسان شاخص سهام به ویژه در جهت صعودی، تفاوت ریسک سرمایه گذاری در صنایع بورس است. این ریسک با بهره گیری از ضریب همبستگی محاسبه می شود. هر چند این ضریب عموما در بازه زمانی بلندمدت و به صورت تاریخی مورد بررسی قرار می گیرد، اما در دوره های مختلف با توجه به عوامل بنیادی اثرگذار تغییر می کند.

بورس؛ کدام سهام از شاخص بازار سبقت گرفت؟

به گزارش دنیای اقتصاد، در این میان دنیای اقتصاد با محاسبه ضریب بتای صنایع 38گانه بورس در بازه های زمانی تاریخی، سال 98 و از ابتدای سال تا سرانجام معاملات روز چهارشنبه (11تیر)، نقش عوامل پیشران بورس را بررسی کرد. بررسی های دنیای اقتصاد از ضریب بتای صنایع بورس در سال جاری از افزایش شتاب قیمت ها در صنایع بزرگ بازار حکایت دارد. صنایعی که عمدتا در زمره گروه های کالامحور قرار می گیرند و در سال جاری گوی سبقت را از دیگر سهام بازار ربوده اند. شاهد این مدعا رشد 287 درصدی شاخص 30 شرکت بزرگ از ابتدای سال 99 تا به امروز است (هر چند رشد قیمت سهام سبب شده تا جایگاه بنگاه های بورس به لحاظ ارزش بازار با تغییراتی روبرو شود، اما این شاخص همچنان می تواند کننده بزرگ ترین شرکت های بازار باشد).

ضریب بتا چه می گوید؟

شاید پیش از شروع بررسی صنایع بورسی توضیحی مختصر درخصوص ضریب بتا و کاربرد آن در تحلیل خالی از لطف نباشد و به درک بهتر موضوع کمک کند. ضریب بتا یکی از پرکاربردترین و پذیرفته ترین ابزار های اقتصاددانان مالی و متخصصان بازار، برای سنجش و مدیریت ریسک است. این ضریب عددی برای مقایسه شدت همسویی تغییرات بازده شرکت مورد نظر با بازده شاخص کل است. به این معنا که آیا تغییرات بازار روی سهام زیرمجموعه صنعت مورد نظر تاثیر می گذارد؟ میزان و شدت این تاثیر چگونه است؟ ضریب بتا از تقسیم کوواریانس بین بازده دارایی و بازده بازار بر واریانس بازار به دست می آید و به تنهایی تعیین کننده ارزندگی یا ارزنده نبودن یک سهم نیست بلکه ابزاری آماری است که به ما در انتخاب سهم با افق سرمایه گذاری شخصی و میزان ریسک پذیری و سلیقه فردی کمک می کند. به طور کلی میزان همسویی بازده یک سهم نسبت به بازار کل (شاخص کل) را با ضریب بتا می سنجند. بتای مثبت نشانه همسویی با بازار، بتای منفی نشانه واگرایی با بازار و بتای صفر نشانه عملکرد خنثای (تاثیرنپذیرفتن) سهم نسبت به بازار (شاخص) است. این ضریب که عموما در مورد سرمایه گذاری های کوتاه مدت به کار گرفته می شود، می تواند ریسک هر سهم را در مقایسه با ریسک کل بازار نشان دهد. در ضریب بتا عدد یک را به عنوان مبنا قرار می دهیم. بتای یک برای سهام یا صنعتی خاص نشان دهنده بازده برابر آن سهم یا صنعت با بازده شاخص کل است. اگر فردی سبد سرمایه گذاری به اندازه کل سهام موجود در بورس را در اختیار داشته باشد، ضریب بتای این سبد (پرتفوی) برابر با یک خواهد شد و سودی برابر با نرخ رشد شاخص دریافت می کند. حال اگر این فرد، پرتفوی خود را به یک سهم تعیین با ضریب بتای 2/ 1 محدود کند، به صورت تئوریک، 20 درصد بیش از سود کل بازار دریافت می کند. البته باید در نظر داشت که این ریسک در زیان نیز همراه او خواهد بود؛ یعنی اگر بازار سهام راستا نزولی در پیش گیرد، فرد مزبور، 20 درصد بیشتر از کل بازار در خطر زیان است. از این رو ضریب مزبور در وهله اول نشان دهنده میزان ریسک سهم یا صنعتی خاص نسبت به نوسان شاخص کل بازار سهام است. در این میان، عامل اصلی نوسان شاخص بر دوش گروه هایی است که ضریب بتای بالاتر از یک در اختیار دارند.

شتاب بزرگان؛ عقبگرد کوچک تر ها

دنیای اقتصاد با نگاهی به ضریب بتای بلندمدت صنایع بورس از سال 88 (یا تاریخ شروع فعالیت هر یک از گروه های بورسی) تا به امروز، ضریب بتا برای صنایع مختلف را در دو دوره متفاوت بررسی کرده است؛ نخست ضریب بتا در سال 98 و دوم متغیر مذکور از ابتدای سال جاری تا سرانجام معاملات روز چهارشنبه (11 تیر 99) که در همه این محاسبات، شاخص کل بورس به عنوان معیار سنجش ریسک در نظر گرفته شده است. محاسبه ضریب بتا برای صنایع 38گانه بورس تهران و مقایسه این ضریب در بازه زمانی سال 98 و روز های سپری شده از سال 99 نشان می دهد سرعت رشد قیمت سهام در صنایع بزرگ بازار نسبت به سال 98 به شکل محسوسی افزایش یافته است و صنایع کوچک با کاهش اقبال از سوی سرمایه گذاران روبرو شده اند.

نگاهی به اختلاف بازده دو نماگر اصلی بورس تهران از ابتدای سال تا به امروز نیز شاهدی بر این مدعاست. به طوری که در برابر رشد 215 درصدی شاخص کل، شاخص هم وزن رشدی 163 درصدی را تجربه کرده است. بر اساس نتایج این بررسی می توان صنایع بورس را در چهار دسته جای داد. افزایش قابل توجه بتا، کاهش نسبی بتا، تغییر نکردن بتا و نبود ارتباط نزدیک صنعت با شاخص کل. دسته نخست، آن هایی هستند که افزایش قابل توجهی در ضریب بتا در دو بازه مورد بررسی را شاهد بوده اند. در کنار برخی گروه های کوچک تک سهم، بزرگان کالامحور بازار نیز شامل این دسته می شوند. به طوری که دو گروه اطلاعات و ارتباطات و محصولات چرمی که هر دو از یک نماد معاملاتی تشکیل شده اند، با بیشترین تغییرات ضریب بتا بین سال 98 و سال جاری روبرو شده اند. چهار گروه کالامحور فلزی، معدنی، پتروشیمی و پالایشی ها نیز در بازه زمانی مورد بررسی با افزایش ضریب بتا همراه شده اند.

گروه دوم، آن دسته از صنایعی هستند که ضریب بتای آن ها در سال جاری نسبت به رقم محاسبه شده در سال 98 کاهش یافته است. بررسی ها از ضریب بتای صنایع بورس در روز های سپری شده از سال 99 حکایت از قرار دریافت گروه های کوچک همچون محصولات کاغذی و محصولات چوبی در این گروه دارد. اما گروه سوم که در میان آن ها می توان به گروه فنی و مهندسی، استخراج نفت و گاز، بانک ها و تک سهم گروه خرده فروشی اشاره کرد، تغییرات محسوسی در ضریب بتای محاسبه شده در سال جاری و سال گذشته نداشتند. این گروه ها عموما تحت تاثیر سیاست های روز هستند و در نتیجه میزان ریسک آن ها تغییر قابل توجهی نداشته است. در نهایت گروه چهارم مثل محصولات کاغذی، سرمایه گذاری ها و منسوجات هستند که ارتباط معناداری با شاخص کل نداشته اند.

تغییر چهره پیشرانان بورس

سال 98 سالی مثبت برای بورس تهران بود که با جهش 187 درصدی شاخص کل همراه شد. به این ترتیب در این سال ضریب بتا بیش از آنکه ریسک یک صنعت را نسبت به نوسان شاخص نشان دهد، نشان دهنده سرعت رشد گروه های سهامی بود. حال بررسی ضریب بتا در این سال حکایت از پیشرانی گروه های کوچک بازار در جهت شاخص کل دارد. در این سال گروه های کامودیتی محور بورس تهران شامل فرآورده های نفتی، کانه های فلزی، فلزات اساسی، محصولات شیمیایی و چند رشته ای صنعتی تقریبا نوسانی برابر با شاخص کل داشتند، اما در مقابل کوچک تر های بازار با رشدی چند برابر شاخص کل همراه شدند.

حال نگاهی به ضریب بتای صنایع 38گانه بورس تهران از ابتدای سال 99 تا سرانجام معاملات روز گذشته روندی متفاوت را نشان می دهد. به طوری که شتاب رشد صنایع بزرگ کالایی بازار در این بازه زمانی افزایش یافته و در مقابل از شتاب رشد کوچک تر ها کاسته شده است. از این رو ضریب بتای صنایع کالایی با تغییر محسوس نسبت به سال 98، از عدد یک فاصله گرفته است. بر این اساس ضریب بتای گروه فلزات اساسی از 02/ 1 واحد در سال 98 به 24/ 1 واحد از ابتدای سال 99 افزایش یافت. در میان معدنی ها نیز شاهد افزایش ضریب بتا از 99/ 0 واحد به 22/ 1واحد هستیم. این متغیر در دو گروه پتروشیمی و پالایشی نیز هر چند کمتر، اما افزایشی بوده است. ضریب بتای گروه محصولات شیمیایی در سال گذشته 98/ 0 واحد بوده که به 11/ 1 واحد در سال جاری افزایش یافته است. این رقم برای پالایشی ها نیز از 01/ 1 واحد به 08/ 1 واحد رسیده است. در مقابل، اما ضریب بتای گروه زغال سنگ از 04/ 1 واحد به 8/ 0 واحد در بازه مورد بررسی کاهش یافته است. این متغیر برای گروه لاستیک و پلاستیک نیز از 14/ 1 واحد به 67/ 0 واحد رسیده است. در دیگر صنایع کوچک بازار نیز روندی مشابه دیده می شود که در جدول به طور کامل آورده شده است. در مجموع، اما ضریب بتای کالایی ها نشان می دهد همچنان این گروه های بزرگ بورس تهران هستند که راستا شاخص کل این بازار را تعیین می کنند.

منبع: فرارو

به "بورس؛ کدام سهام از شاخص بازار سبقت گرفت؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "بورس؛ کدام سهام از شاخص بازار سبقت گرفت؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید