در کدام استان ها می توانید بیشتر به پاس شدن چک های خود امیدوار باشید؟ - وبلاگ سحر وب

به گزارش وبلاگ سحر وب، خبرنگاران : بانک مرکزی استان های خوش حساب در پاس چک را گفت. بر این اساس در مرداد ماه، استان های گیلان، کرمانشاه، خوزستان و البرز، چه از نظر تعدادی و چه از نظر ارزشی، وضعیت مطلوبی را ثبت کردند.

به گزارش وبلاگ سحر وب در این استان ها، تعداد و ارزش چک های برگشتی کمتر از 10 درصد تعداد و ارزش چک های مبادله شده بود. نکته عجیب در آمارها، استان اصفهان است. در این استان ارزش چک های برگشتی، بیش از یک چهارم ارزش کل چک ها را در بر گرفت تا ضعیف ترین اعتبار چک، متعلق به استان اصفهان گردد.

اعتبار فعالان مالی در استان های مختلف به چه شکل است؟ اداره آمار مالی بانک مرکزی، آمار چک های مبادله مربوط به مرداد 98 را منتشر کرد. می توان با داده های این گزارش، به شکل حدودی به شاخصی رسید که نشان می دهد اعتبار بازاریان نزد یکدیگر، در استان های مختلف به چه شکل است.

شاخص اعتباری

چک یک ابزار مهم در تسویه مبادلات خرد و کلان در اقتصاد ایران محسوب می گردد. البته در طول سال های اخیر، با توجه به توسعه بانکداری الکترونیک، ابزارهای پرداخت الکترونیک ترویج زیادی یافت و احتیاج به ابزارهای پرداخت سنتی، همچون اسکناس، مسکوک و انواع چک را کاهش داد. با این حال، هنوز هم چک یکی از مهم ترین ابزارهای نظام پرداخت کشور به حساب می آید. یکی از ویژگی های چک، صندلی اعتباری آن است که امتیازی برای این ابزار پرداخت محسوب می گردد. هر چه نسبت چک های برگشتی به چک های مبادله ای در ناحیه ای پایین تر باشد، می تواند نشان دهد که بازیگران مالی، در انجام به تعهدات خود پیروز تر عمل نموده اند. توفیق در وصول چک و ایفای تعهدات، اعتبار فعالان بازار را نزد یکدیگر افزایش می دهد و برعکس، هر چه ضریب چک برگشتی بیشتر باشد، اعتبار عاملان مالی به مرور کاهش خواهد یافت. در حقیقت آمار چک، می تواند شاخصی برای اندازه گیری اعتبار فعالان مالی در نواحی مختلف کشور باشد.

میزان رشد ارزش چک ها

در دومین ماه تابستان، حدود 3/ 7 میلیون فقره چک در کل کشور مبادله شد. ارزش چک های مبادله شده در حدود 6/ 86 هزار میلیارد تومان برآورد شده است. جالب اینکه هم از نظر تعدادی و هم از نظر ارزشی، چک های مبادله ای نسبت به تیرماه دچار عقبگرد شده اند. یعنی از تعداد چک های مبادله شده در سطح اقتصاد در مردادماه نسبت به تیرماه، 1/ 6 درصد کاسته شده و چک کمتری برای تسویه مبادلات به کار رفته یا مبادلات کمتری اتفاق افتاده است. نکته دیگر اینکه افت ارزشی چک های مبادله ای، تندتر از افت تعدادی آنها بوده است. چرا که چک های مبادله ای در پنجمین ماه سال، 9/ 13 درصد از ارزش خود را نسبت به چهارمین ماه سال از دست داده اند.

به طور کلی در 5 ماه ابتدایی سال، تعداد تبادل چک در قیاس با سال گذشته، افت قابل ملاحظه ای نموده است. در امسال، به طور میانگین در هر ماه، 8/ 6 میلیون فقره چک مبادله شده، در حالی که در 5 ماه نخست پارسال، تعداد چک مبادله شده در هر ماه، معادل 8/ 8 میلیون فقره بود. یعنی تعداد چک های مبادله شده در سطح اقتصاد، بیش از 22 درصد افت کرد. اما این قضیه در خصوص ارزش چک ها مصداق ندارد. در حقیقت با وجود اینکه یک پنجم از تعداد چک ها کاسته شده، اما بر ارزش چک ها به میزان 5/ 13 درصد افزوده شده است. در 5 ماه ابتدایی امسال، به طور میانگین به میزان 9/ 84 هزار میلیارد تومان چک مبادله شده، در حالی که این عدد در بازه مشابه سال 97 معادل 7/ 74 هزار میلیارد تومان بوده است. در واقع به سبب تورم، میانگین ارزش هر چک رشد نموده است. میانگین ارزش هر چک مبادله ای در 5 ماه ابتدایی سال قبل معادل 4/ 8 میلیون تومان بوده که این عدد در بازه مشابه امسال به 4/ 12 میلیون تومان جهش نموده است؛ یعنی 47 درصد رشد.

سنگینی چک های برگشتی

از تعداد چک های برگشتی در مرداد ماه نسبت به تیرماه، به میزان 8/ 9 درصد کاسته شد. از نظر تعداد، نسبت چک های برگشتی به چک های مبادله ای نیز در مرداد ماه افت کرد و به 9/ 8 درصد رسید که کمترین میزان در امسال محسوب می گردد. اما ارزش چک های برگشتی همسو با تعدادشان، حرکت نکرد. نسبت ارزشی چک های برگشتی به چک های مبادله ای در مرداد ماه به 5/ 12 درصد رسید. سطحی که از آذر 97 به این سو تجربه نشده بود. با این حساب، از هر 100 میلیون تومان چک صادر شده در دومین ماه تابستان، 5/ 12 میلیون تومان برگشت خورده است. اتفاقی که در طول ماه های گذشته اتفاق افتاده، این بوده که ارزش نسبی چک های برگشتی، برخلاف چک های وصولی، افزایش یافته است. ارزش میانگین هر چک برگشتی از اردیبهشت تا مرداد، با 19 درصد رشد به 7/ 16 میلیون تومان رسیده است. در حالی که در همین بازه زمانی، ارزش هر چک وصولی، بیش از 16 درصد کاهش داشته است. معمولا ارزش چک های وصولی و برگشتی، همگام با یکدیگر حرکت می نماید، اما در 3 ماه منتهی به مرداد، ارزش میانگین چک های برگشتی و وصولی کاملا در خلاف جهت یکدیگر حرکت نموده اند. به تعبیری، هر چه چک های وصول شده به سمت اعداد پایین تر حرکت نموده اند، چک های برگشت خورده به سمت اعداد کلان پیشروی کردند. فاصله افتادن بین ارزش سرانه چک وصولی و برگشتی، می تواند ناشی از ناتوانی در عدم تعهد به ارقام بالا باشد.

وضعیت قرمز در اصفهان

وضعیت اعتبار فعالان مالی در استان ها، می تواند با نسبت چک های برگشتی به چک های مبادله ای مقایسه گردد. در کل کشور، نسبت تعدادی چک برگشتی معادل 9/ 8 درصد بوده است، در حالی که در استان ها این عدد بین 6/ 6 تا 5/ 14 درصد متغیر بوده است. بهترین وضعیت، در شمال کشور، گیلان ثبت شده است. در این استان، از هر هزار چک صادر شده، تنها 66 چک برگشت خورده است. از نظر ارزشی نیز استان گیلان وضعیت مطلوبی دارد و تنها 1/ 9 درصد از ارزش کل چک ها، برگشتی بوده است. استان هایی که هم از نظر ارزشی و هم از نظر تعدادی، وضعیت مطلوبی را ثبت کردند، گیلان، البرز، ایلام، خوزستان و کرمانشاه هستند. نکته عجیب اینجاست که بهترین وضعیت چک برگشتی از نظر ارزشی، در مناطق آزاد اتفاق افتاده است. در این مناطق چک های برگشتی، معادل 6/ 8 درصد از ارزش کل چک ها را شامل می شدند. در حالی که معمولا مناطق آزاد در این زمینه عملکرد مطلوبی نداشته و جزو بدترین ها به حساب می آمدند. اما در ماه گذشته چک در این مناطق بیشترین اعتبار را داشته است. نکته عجیب تر اینکه بدترین وضعیت اعتبار چک، در استان اصفهان گزارش شده است. در این استان معادل 8/ 26 درصد از ارزش چک ها برگشت خورده است. یعنی از هر یک میلیارد تومان چک صادر شده، نزدیک به 270 میلیون تومان برگشتی بوده است. در حالی که در رتبه دوم بدترین استان ها در زمینه اعتبار چک، سیستان و بلوچستان واقع شده است که نسبت ارزشی چک های برگشتی در این استان به 16 درصد هم نمی رسد که اختلاف قابل توجهی با استان اصفهان دارد. به نظر کاستی های جدی در فعالیت های مالی استان اصفهان در مرداد ماه وجود داشته که باعث غرق اعتبار چک شده است.